Συνοικία των εξοχών

Όλες οι εικόνες της σειράς “αθέατη Θεσσαλονίκη” είναι διαθέσιμες σε σετ καρτ-ποστάλ, αφίσα και fine art εκτυπώσεις σε περιορισμένα αντίτυπα.

Παρακαλώ στείλτε μου μήνυμα με το αίτημά σας.

Αποφάσισα να κάνω μια καινούρια σειρά, που θα περιστρέφεται γύρω από την πόλη στην οποία ζω τα τελευταία δεκαέξι χρόνια, τη Θεσσαλονίκη. Μέσα σε αυτά τα χρόνια έχω ανακαλύψει πολλά ενδιαφέροντα μέρη τόσο μέσα στην πόλη, όσο και στην ευρύτερη περιοχή, που νομίζω αξίζουν προσοχής. Πρόκειται για τα λιγότερο γνωστά μέρη, μνημεία ή αξιοθέατα που για κάποιο λόγο με ιντριγκάρουν και νομίζω ότι θα έπρεπε να τα δει περισσότερος κόσμος. Πρόκειται και για τα πιο γνωστά μέρη που θα μπορούσαν να ιδωθούν κι αλλιώς. Οπότε, αποφάσισα να τα φωτογραφίσω με τον δικό  μου τρόπο. Θα συνοδεύω κάθε φωτογραφία με ένα κείμενο με πληροφορίες για την τοποθεσία και την ιστορία της.

Αυτή είναι η βίλα Σαλέμ. Βρίσκεται στην περιοχή που ήταν γνωστή ως “συνοικία των εξοχών”, έξω από τα τείχη της πόλης (σημερινή Βασιλίσσης Όλγας). Μέχρι τα μέσα του 19ου αι., υπήρχαν εκεί μόνο κάποια μικρά σπίτια και χωράφια, εξ’ ου και το όνομα της περιοχής. Μέχρι το τέλος του 19ου αι. οι πλούσιοι Έλληνες, Τούρκοι και Εβραίοι έμποροι άρχισαν να εγκαθίστανται εκεί και να χτίζουν τις μεγαλοπρεπείς επαύλεις τους.  Κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, πολλά από τα σπίτια επιτάχθηκαν από τον στρατό και μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο όλη περιοχή είχε χάσει πια την αίγλη της και αφέθηκε στη φθορά μέχρι τη δεκαετία του 60, οπότε οι περισσότερες από τις υπέροχες αυτές επαύλεις κατεδαφίστηκαν για να χτιστούν άσχημες πολυκατοικίες. Κάποιες όμως κατάφεραν να σωθούν και μερικές είχαν την τύχη να αναστηλωθούν και να ξαναβρούν τη χαμένη τους ομορφιά. Άλλες όμως αντιμετωπίζουν ακόμη την εγκατάλειψη και τη φθορά.

Η Βίλα Σαλέμ αγοράστηκε το 1878 από έναν Εβραίο έμπορο ονόματι Τζερμπογάς, ο οποίος μετά από δέκα χρόνια την πούλησε σε μια Ελβετίδα ονόματι Anna Evelman. Το 1894 πουλήθηκε εκ νέου στον Εβραίο δικηγόρο Εμμανουήλ Ραφαήλ Σαλέμ και από το 1915 στέγασε το ιταλικό προξενείο. Μετά το σεισμό του 1978 το ιταλικό προξενείο μεταφέρθηκε σε άλλο κτίριο (που χτίστηκε στη θέση μιας άλλης έπαυλης) και η βίλα εγκαταλείφθηκε. Έγιναν κάποιες εργασίες το 1984, αλλά από τότε αυτό το όμορφο κτίριο έμεινε να καταρρέει. Σήμερα ανήκει στην ιταλική κυβέρνηση και απ’ όσο ξέρω δεν υπάρχουν σχέδια για την αναστήλωσή του.

Update: Το 2018 η βίλα πωλήθηκε σε Θεσσαλονικείς επιχειρηματίες με σκοπό να μετατραπεί σε boutique ξενοδοχείο. (πηγή: https://parallaximag.gr/thessaloniki/se-cheria-thessalonikion-vila-proorizetai-gia-boutique-hotel). Ανυπομονώ να δω τη μεταμόρφωσή της!

Η ιστορία της συνοικίας των εξοχών μου φαινόταν πάντα πολύ γοητευτική. Κοιτάζοντας κανείς φωτογραφίες της εποχής της ακμής της, κάνει αναπόφευκτα τη σύγκριση με την τωρινή της εικόνα. Μου φαίνεται απίστευτο ότι υπήρχε κάποτε αυτή η συνοικία, με τα υπέροχα σπίτια και τους καλοφροντισμένους κήπους, χτισμένα μια ανάσα από τη θάλασσα. Είναι θλιβερό ότι ένας τέτοιος θησαυρός δε θεωρήθηκε άξιος να διασωθεί, για να μπορούν και οι επόμενες γενιές να τον θαυμάσουν. Η ομορφιά της βίλας Σαλέμ είναι απίστευτη και μπορεί κανείς μόνο να φανταστεί πόσο υπέροχη μπορεί να ήταν στην ακμή της. Το γεγονός ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον γι’ αυτήν με στεναχωρεί ιδιαιτέρως. Πρόκειται για μία μόνο από τις επαύλεις της συνοικίας των εξοχών που έχουν απομείνει εγκαταλελειμμένες, αφημένες στην καταστροφή και το βανδαλισμό. Μπορώ μόνο να ελπίζω ότι υπάρχει κάποιο μέλλον γι’ αυτήν. Εγώ τουλάχιστον θα ήθελα πολύ να τη δω να λάμπει ξανά.