we are the dead: η δημιουργία ενός φωτογραφικού πρότζεκτ

we are the dead

[πηγαίνετε στο τέλος για να δείτε τις φωτογραφίες (το ποστ θα ανανεώνεται καθώς θα δημοσιεύω κάθε φωτογραφία)]

Το φεστιβάλ

Περίπου ένα χρόνο πριν αποφάσισα να συμμετάσχω στο Contrast Photography Festival of Thessaloniki, με τίτλο “2084”, που στοχεύει στο να εξερευνήσει τις διαφορετικές ερμηνείες του προφητικού βιβλίου του George Orwell “1984” .

Όταν είδα την ανοιχτή πρόσκληση για συμμετοχές, μου τράβηξε αμέσως το ενδιαφέρον λόγω του θέματος. Το “1984” είναι ένα από τα πιο αγαπημένα μου βιβλία και αναμφίβολα ένα λογοτεχνικό αριστούργημα.

Το σκεπτικό

Ξεκίνησα κατευθείαν την έρευνα για μια καινούρια σειρά φωτογραφιών πάνω στο θέμα του φεστιβάλ. Πρώτα διάβασα ξανά το βιβλίο, αυτή τη φορά κρατώντας σημειώσεις από οτιδήποτε θεωρούσα ότι μπορούσε να αποτελέσει υλικό για τη σειρά. Δε δυσκολεύτηκα καθόλου να γεμίσω το τετράδιό μου με αποσπάσματα του βιβλίου για έμπνευση.

Η πρόσκληση του φεστιβάλ έκανε λόγο για έργα εμπνευσμένα από το βιβλίο, που να αφορούν τόσο το παρόν όσο και το μέλλον. Από το μυαλό μου πέρασαν πολλές ιδέες, άλλες αφορούσαν την τεχνολογία, άλλες ήταν σχετικές με πραγματικά γεγονότα που έχουν συμβεί στην κοινωνία μας. Αυτό που ήθελα, ήταν να δημιουργήσω μια σειρά φωτογραφιών που θα είχε συνέχεια και θα ταίριαζε με το στυλ μου.

Σκέφτηκα άλλα βιβλία ή ταινίες που αφορούσαν ένα σύμπαν παρόμοιο με αυτό του “1984”. Ποια ήταν τα κοινά τους; Τότε ήταν που σκέφτηκα να δημιουργήσω εικόνες που θα μιλούσαν για τα θέμα του βιβλίου, αλλά όχι κυριολεκτικά. Σκέφτηκα ποιο ήταν το κύριο θέμα του βιβλίου και πώς θα μπορούσε να παρουσιαστεί με συμβολικό τρόπο. Αφού σχηματίστηκε η βασική ιδέα, κατέληξα σε εννέα διαφορετικά κόνσεπτ που θα αποτελούσαν το υλικό για τις εικόνες.

Χτίζοντας το σκηνικό

Η πρώτη μου σκέψη ήταν να χρησιμοποιήσω διαφορετικές τοποθεσίες για κάθε φωτογράφιση. Κάπου στην πορεία, έπεσα πάνω στο καταπληκτικό πρότζεκτ του Eugenio Recuenco “365º”. Σε αυτό χρησιμοποίησε το ίδιο σκηνικό και για τις 365 φωτογραφίες του: ένα μικρό δωμάτιο με με ένα παραθυράκι στον αριστερό τοίχο. Τότε άναψε το λαμπάκι πάνω από το κεφάλι μου και σκέφτηκα “ακριβώς αυτό θέλω”. Μου φάνηκε πολύ ταιριαστό να χρησιμοποιήσω τον ίδιο περιορισμένο χώρο σαν σκηνικό για όλες τις φωτογραφίες. Κι έτσι ήρθε και η ερώτηση του ενός εκατομμυρίου: που θα βρω τέτοιον χώρο; Ήθελα έναν κάπως μικρό χώρο με τρεις τοίχους, χωρίς πόρτες ή παράθυρα και από κάπου να μπαίνει φυσικό φως. Έψαξα μέρη που ήδη ήξερα, αλλά τίποτα. Κοίταξα σε εγκαταλελειμμένα κτίρια, παλιά διαμερίσματα, προβάδικα, τίποτα. Άρχισα λοιπόν να συνειδητοποιώ, ότι για να βρω ένα δωμάτιο έτσι όπως το φανταζόμουν, έπρεπε να το φτιάξω μόνη μου.

Και πώς χτίζουμε ένα δωμάτιο; Το μόνο μέρος που θα μπορούσα να το κάνω ήταν το γκαράζ μου, οπότε είχα μια ιδέα για το πόσο μεγάλο θα μπορούσε να είναι. Θυμήθηκα ότι κάτι παρόμοιο είχε κάνει και η Brooke Shaden στο στούντιό της για τη σειρά “Fourth Wall”, οπότε το έψαξα για να πάρω ιδέες. Η κατασκευή φαινόταν σχετικά απλή, αλλά κάπως πάνω από το μπάτζετ μου. Ψάχνοντας, είδα τα χειροποίητα V-flats που χρησιμοποιεί η Sue Bryce κι έτσι βρήκα τη λύση για ένα απλό και φτηνό σκηνικό που εύκολα μπορούσε να μεταμορφωθεί σε δωμάτιο. Να μην τα πολυλογώ, αγόρασα κομμάτια πολυστερίνης (χρησιμοποιείται για μόνωση σε τοίχους), τα έβαψα και τα ένωσα. Και κάπως έτσι έφτιαξα το δωμάτιο που ήθελα. Αντί για πάτωμα, έβαλα χώμα, να συμβολίζει τη σύνδεση με τον κόσμο έξω από το δωμάτιο. Οφείλω να πω ότι το διασκέδασα και είμαι περήφανη που τα κατάφερα και το έφτιαξα μόνη μου. Σύντομα θα ακολουθήσει αναλυτικό ποστ και βίντεο για τη διαδικασία κατασκευής.

Μοντέλα, κοστούμια και αντικείμενα

Μετά ήρθε η ώρα να βρω τα μοντέλα μου. Αυτό το πρότζεκτ δεν είχε καμία σχέση με αυτοπορτραίτα. Ζήτησα βοήθεια από δύο φίλους από το θέατρο. Ευτυχώς τους άρεσε η ιδέα και δέχτηκαν. Με τη βοήθεια της φίλης μου της Κικής, που εκτέλεσε χρέη βοηθού στο πρότζεκτ, βρέθηκαν άλλοι τρεις που θα συμπλήρωναν τις σκηνές. Αυτό ήταν το πρώτο πρότζεκτ που περιλάμβανε τόσους ανθρώπους. Συνήθως είμαι απλά εγώ και ίσως ένα μοντέλο, οπότε όλο αυτό ήταν πολύ καινούριο.

Στη συνέχεια, είχα να ασχοληθώ με τα αντικείμενα που θα χρειάζονταν και τα κοστούμια. Τα αντικείμενα δε με δυσκόλεψαν ιδιαίτερα, τα περισσότερα τα βρήκα εύκολα, άλλα τα έψαξα στο ίντερνετ και κάποια τα έφτιαξα. Τα κοστούμια ήταν άλλη ιστορία.

Ήθελα τα μοντέλα μου να έχουν ένα κοινό λουκ, και τα ρούχα τους να φωνάζουν “καταπίεση”. Αποφάσισα να τους ντύσω με κάποιου είδους στολή, αλλά το να χρησιμοποιήσω κανονικές στολές μου φαινόταν πολύ κλισέ. Και τότε είδα την ταινία “Αστακός” και από εκεί πήρα την ιδέα να τους ντύσω όλους με κοστούμια! Φυσικά δεν έχω στην κατοχή μου κοστούμια, ούτε και κανένας από όσους ρώτησα, αλλά ευτυχώς υπάρχει στη Θεσσαλονίκη ένα μαγαζί με μεταχειρισμένα ρούχα από όπου μπορείς να νοικιάσεις σε πολύ χαμηλές τιμές, οπότε πήρα τα περισσότερα από εκεί. Τα κοστούμια των κοριτσιών είναι επίσημες στολές της αστυνομίας, που βρήκα από γνωστή μου αστυνομικό.

Τελευταίες πινελιές

Όλα τα κομμάτια άρχισαν να ταιριάζουν. Το μόνο που έμενε ήταν οι φωτογραφίσεις. Κανόνισα να γίνουν όλες μέσα σε τρεις ημέρες. Ήταν λίγο δύσκολο να ταιριάξουν τα προγράμματα όλων, αλλά τελικά τα καταφέραμε. Ήταν μια πολύ κουραστική διαδικασία, αλλά το αποτέλεσμα μας αποζημίωσε και πάνω από όλα, νομίζω πως περάσαμε καλά!

Το σίγουρο είναι ότι αυτή η σειρά με έβγαλε από τα συνηθισμένα. Πρώτα από όλα, το θέμα της δεν το διάλεξα μόνη μου, αλλά μου δόθηκε από αλλού (συγκεκριμένα από το φεστιβάλ). Έφτιαξα το δικό μου στούντιο, όπου έγιναν όλες οι φωτογραφίσεις, είχα πέντε μοντέλα, μια βοηθό, πολλά αντικείμενα και κοστούμια. Εγκατέλειψα ακόμα και το αγαπημένο μου τετράγωνο φορμά και τράβηξα σε βίντεο το μεγαλύτερο μέρος των φωτογραφίσεων για να τα μοιραστώ μαζί σας. Το πιο δύσκολο από όλα πάντως, ήταν ότι αποφάσισα να περιμένω έξι μήνες για να δημοσιεύσω τις φωτογραφίες, προκειμένου να γίνει παράλληλα με το φεστιβάλ. Είμαι πανευτυχής που ήρθε αυτή η στιγμή και που μπορώ επιτέλους να μοιραστώ τις φωτογραφίες και όλη τη διαδικασία της δημιουργίας τους μαζί σας.

Οφείλω ένα τεράστιο ευχαριστώ σε όλους τους ανθρώπους που με βοήθησαν να κάνω την έμπνευσή μου πραγματικότητα. Χωρίς αυτούς, τίποτα από όλα αυτά δε θα είχε γίνει!

we are the dead

(οι φωτογραφίες θα προστίθενται εδώ καθώς θα τις δημοσιεύω) Η σειρά αποτελείται από εννέα φωτογραφίες, που αφηγούνται την ιστορία της μάχης του ανθρώπου ενάντια στην καταπίεση, για να κερδίσει την ελευθερία του. Κάθε φωτογραφία αναπαριστά ένα διαφορετικό στάδιο αυτής της μάχης, που άλλες φορές έχει επιτυχία και άλλες όχι. Στο τέλος η ελευθερία κερδίζεται, αλλά με τι κόστος;

Φωτογραφίες/Σκηνικά/Βίντεο: Νίκη Πάνου

Βοηθός φωτογράφου: Κυριακή Παπαδοπούλου

Κοστούμια: Νίκη Πάνου, Κυριακή Παπαδοπούλου

Μοντέλα: Στάθης Παπουλίδης, Κατερίνα Γανδά, Αλέξανδρος Σταμάτης, Σταύρος Σιαγαλίδης, Χριστίνα Παπαδοπούλου